Het is niet altijd eenvoudig te herken­nen wanneer het moment van af­scheid aangebroken is. Heeft de oude, zieke hond überhaupt nog plezier in het leven? Of lijdt hij zodanig dat het voor hem een opluchting zou zijn om ingeslapen te worden? Hoe je deze moeilijke beslissing juist neemt, lees je hier.

Het welzijn van de hond voorop

De gebreken en/of pijn waarmee een oude of zieke hond heeft te kampen, kunnen reden zijn het dier in te laten slapen. Anderzijds is het ook onverantwoordelijk om pijn en lijden van een dier te laten voortduren en je ogen ervoor te sluiten. Ook je eigen angst voor eu­thanasie en de pijn van het verlies mogen er nooit toe leiden dat een dier een langere lijdensweg voor zich heeft. Dat is denken aan je eigen gevoelens – ten koste van het dier. We dragen een grote verantwoordelijkheid voor onze hond. Hij is op onze zorg en kennis aange­wezen – en moet daar ook op kunnen rekenen. We zijn het hem verschuldigd om ook bij ziekte en op zijn oude dag voor hem te zorgen. En net zo zijn we het hem verschuldigd hem te verlossen van pijn en een eventuele martelgang.

Welke criteria gebruik je?

De angst de verkeerde beslissing te nemen, maakt veel hondenbaasjes onzeker. Maar het is aan de eigenaar om te weten of zijn blinde hond nog ple­zier in het leven heeft, of dat zijn verlamde Teckel moet worden ingeslapen. In ieder geval moet je zien te voorkomen dat je je viervoeter voortijdig uit het leven trekt. Er zijn echter geen algemeen geldende en eenduidige criteria voor lijden en levensvreugde. Een waarschuwingssignaal is meestal wanneer een dier stopt met eten of wanneer het door een verge­vorderde ziekte niet meer kan eten. Het algemene gedrag, de levensvreugde die een hond voelt, kan ook informatie geven: Een hond die nog van het leven geniet en kan en wil deelnemen aan het le­ven van zijn mensen zal zich anders gedragen dan een hond wiens pijn en lijden overweldigend zijn.

Leed bij je hond herkennen

Uiteindelijk zijn het type en de omvang/vorde­ring van de ziekte en de algemene gezondheids­toestand bepalend, maar ook de leeftijd van de hond en zijn individuele karakter. Eerst en vooral moet je aandacht besteden aan wat jouw hond je ‘vertelt’. Houd er wel rekening mee dat dieren van nature vaak pas na enige tijd laten merken dat ze ziek zijn of pijn hebben. Uiteindelijk is het aan jou om te beslissen wanneer het tijd is om je dier uit zijn lijden te verlossen en in te laten slapen. Helaas kan niemand deze moeilijke beslissing voor je nemen. Bij twijfel en voor hulp en advies kun je terecht bij je dierenarts.

Hoe verloopt de euthanasie?

Als een hond professioneel wordt geëuthanaseerd, zal hij geen fysieke pijn ervaren. Huisdieren worden behandeld met een kalmerend middel, voordat ze daadwerkelijk worden ingeslapen. Deze injectie wordt in een spier van het dier gegeven en zorgt ervoor dat het eerst in slaap valt. Het eigenlijke euthanaticum wordt pas in de bloedbaan geïnjecteerd als het dier in diepe slaap verkeert. Deze procedure in twee stappen voorkomt eventuele complicaties of vertragingen die kunnen optreden tijdens de injectie in de ader. Hoewel een hond onder een zeer diepe verdoving is, kan hij nog steeds met zijn spieren trillen of plas­sen of poepen wanneer de dood intreedt. Wat er voor de baasjes afschuwelijk uitziet, is echter in geen geval een teken van pijn of bewustzijn van de kant van het dier. De bewegingen en trillingen zijn puur mechanisch, vergelijkbaar met reflexen – het dier voert ze niet bewust uit, het voelt of merkt niets meer.

Weet de hond dat het zover is?

Velen vragen zich af of de hond zich bewust is van zijn naderende einde, hoe hij ermee omgaat, of en hoe we hem kunnen helpen. Het is algemeen bekend dat dieren in het wild zich terugtrekken en mogelijk zelfs volledig van hun familie afscheiden als ze op hun dood wachten. Ook een hond dat zijn baasje aangeeft dat het tijd is om afscheid te nemen, zal hetzelfde voelen en ervaren. Hoewel het rouwt, lijkt het niet bang te zijn voor de naderende dood. Geen paniek en doodsangst, maar de zekerheid dat de tijd gekomen is lijkt zijn gevoelens te vormen. In de regel is het meer het verdriet en de angst van zijn mensen die de hond rusteloos maken.

De tekst gaat verder onder de foto

Het afscheid beter maken voor je hond

Om de hond niet onrustig te maken, moeten we proberen – ook al is het erg moeilijk – om sterk te zijn in de moeilijke uren voorafgaand aan het afscheid. Op dit moment heeft hij onze kracht nodig, onze vriendschap die hem beschermend begeleidt en waarop hij kan vertrouwen. Goedbe­doelde gebaren zoals bijzonder smakelijke maal­tijden, urenlang troostend knuffelen en intensieve gesprekken hebben slechts beperkt nut voor de hond. De veranderingen kunnen hem zelfs extra van streek maken. Laat je verdriet nooit bagatel­liseren door anderen – de dood van een hond is immers buitengewoon pijnlijk – maar probeer voor het welzijn van je dier hem jouw eigen wanhoop en hulpeloosheid niet te laten voelen.

Voorbereiding op inslapen

Het is belangrijk dat we ook de externe omstan­digheden zo regelen dat ons dier in de laatste uren onnodige stress en angstaanjagende situaties be­spaard blijft:

  • Als je hebt besloten om je hond een zachte dood te geven, bespreek dit dan eerst uitgebreid met je dierenarts. Vraag hem of het mogelijk is voor hem/ haar om op huisbezoek te komen en je maatje in zijn vertrouwde omgeving te laten inslapen.
  • Lukt dit niet, maak dan een aparte afspraak zodat je niet lang hoeft te wachten in de drukte van de praktijk.

Laatste moment samen

Besluit alsjeblieft dat je ook de laat­ste minuten van zijn leven bij je hond wilt zijn, in ieder geval tot hij in diepe slaap is (dus na de eerste prik). Het is voor een hond onmogelijk te begrijpen waarom zijn geliefde mens hem op zo’n moment in een vreemde omgeving in de steek zou laten en dit kan paniek en angst veroorzaken bij het dier. Mogelijk kun je iemand uit je naaste omgeving vragen om je bij te staan bij dit moeilijke moment.

Na het afscheid van je hond

In je eigen belang is het beter om met je die­renarts te bespreken, wat je gaat doen na het afscheid van je hond. Hoeveel pijn dit ook doet. Of je het lichaam nu mee naar huis neemt, het zelf begraaft of laat begraven/ cremeren, of dat je de dierenarts er verder voor laat zorgen. Als je kiest voor een van de eerste twee opties, moet deze helaas ook worden voorbereid. Hoewel euthanaseren zeker een opluchting kan zijn voor een lijdende hond, is het verlies van het dier moeilijk te overwinnen. Iedereen gaat anders om met verdriet. Zoek naar wat jou echt helpt bij het verdriet om het verlies van je hond. Ook al voelt het niet zo na de euthanasie, na verloop van tijd zul je er beter mee leren omgaan.